Urinary Tract Infections (UTI) in Children

( Nhiễm trùng tiểu ở trẻ em)

Nhiễm trùng tiểu ở trẻ em là gì? What is a urinary tract infection (UTI) in children?

Nhiễm trùng tiểu là tình trạng một phần của hệ tiết niệu bị viêm nhiễm. Nguyên nhân thường là do vi khuẩn. Đường tiểu bao gồm cả hai thận, chúng có nhiệm vụ thải các chất thải lỏng từ máu ra nước tiểu.Niệu quản (ureters) mang nước tiểu từ thận đến bàng quan, nước tiểu ứ đọng tại bàng quan, khi bàng quan rỗng, nước tiểu được đưa đến ống dẫn gọi là niệu đạo (urethra) và đào thải ra khỏi cơ thể. Vi khuẩn có thể tấn công bất kỳ phần nào của hệ thống tiết niệu.

Nguyên nhân dẫn đến nhiễm trùng tiểu ở trẻ. What causes a UTI in a child?

Nước tiểu bình thường chứa nước, muối, sản phẩm được đào thải bao gồm cả một số sinh vật như vi khuẩn, virus và nấm. Tình trạng nhiễm trùng xảy ra khi vi sinh vật tấn công từ niệu đạo đến bàng quan niệu quản, thận và bắt đầu phát triển, hầu hết nhiễm trùng đều là do vi khuẩn từ đường tiêu hóa mà thường gặp nhất là Escherichia coli (E. coli).Loại vi khuẩn này sống thường trú ở vùng đại tràng.

Nhóm trẻ nào có nguy cơ nhiễm trùng tiểu? Which children are at risk for a UTI?

Nếu >5 tuổi thì thường gặp ở bé gái do niệu đạo ngắn còn những bé trai có thể xảy ra bất kỳ độ tuổi nào, lưu ý một số ít trường hợp một phần đường tiểu bị tắt nghẽn (rất ít xảy ra). Nếu trẻ bị tắt nghẽn toàn phần thì vấn để nhiễm trùng tiểu sẽ rất thường gặp ở trẻ.

Các triệu chứng của nhiễm trùng tiểu ở trẻ em? What are the symptoms of a UTI in a child?

Triệu chứng có thể xảy ra rất khác nhau tùy vào từng trẻ.

Các triệu chứng bao gồm:

• Sốt (Fever)
• Nước tiểu có mùi hôi (Bad-smelling urine)
• Bé bị kích thích (Irritability)
• Quấy khóc (Crying)
• Nôn ói (Vomiting)
• Ăn uống kém (Poor feeding)
• Tiêu chảy (Diarrhea)

Một số triệu chứng khác có thể xảy ra:

• Đột ngột muốn đi tiểu (Sudden need to urinate)
• Cần đi tiểu thường xuyên (Need to urinate often)
• Giảm khả năng kiểm soát khi đi tiểu (incontinence)
• Đau trong khi đi tiểu (Pain while urinating)
• Đau phía trên xương mu (Pain above the pubic bone)
• Tiểu ra máu (Blood in the urine)
• Ớn lạnh (Chills)
• Đau vùng lưng phía dưới bờ sườn (Pain in the back or side below the ribs)
• Mệt mỏi (Tiredness)

Đây là những triệu chứng của một trường hợp nhiễm trùng tiểu có thể giống như những vấn đề khác về sức khỏe. Để có chẩn đoán chắc chắn nên đến khám tại cơ sở y tế hoặc các chuyên gia.

Chẩn đoán nhiễm trùng tiểu cho trẻ như thế nào? How is a UTI diagnosed in a child?

Chuyên gia sẽ hỏi các triệu chứng và tiền sử bệnh của trẻ, kiểm tra lâm sàng và có thể dùng một số test:

• Kiểm tra nước tiểu (Urine testing): tổng phân tích nước tiểu, tìm hồng cầu, bạch cầu, vi khuẩn, protein là những bằng chứng của nhiễm trùng.. Ngoài ra, nước tiểu được cấy để biết rõ nhóm vi khuẩn và sự nhạy với kháng sinh để có chỉ định kháng sinh chính xác.
• Siêu âm thận (Kidney ultrasound). Đây là chẩn đoán không xâm nhập nên không gây đau cho trẻ. Sóng siêu âm sẽ cho biết hình thái mạch máu, mô và các cơ quan. Một trẻ trai nhỏ hơn 5 tuổi thường cần xét nghiệm này.
• Chụp bàng quan niệu đạo khi tiểu - Voiding cystourethrogram (VCUG). Đây là loại X quang đường tiết niệu, đặt một ống dẫn nhỏ và dẻo sẽ dẫn nước tiểu từ bàng quan ra niệu đạo để ra khỏi cơ thểThis is a type of X-ray of the urinary tract. Bàng quan sẽ chứa đầy chất cản quang, các hình ảnh được chụp khi bàng quan đầy và rỗng nhằm khảo sát tình trạng trào ngược của nước tiểu từ bàng quan lên niệu quản và thận.

Điều trị nhiễm trùng tiểu ở trẻ như thế ?How is a UTI treated in a child?

Điều trị cho trẻ tùy thuộc vào các triệu chứng của trẻ, độ tuổi, ngoài ra, còn tùy thuộc mức độ nguy hiểm của bệnh để sử dụng:

• Kháng sinh
• Giảm sốt, giảm đau
• Uống nhiều nước.

Bác sĩ của bạn có thể hẹn gặp lại trẻ sau khi bắt đầu liệu pháp điều trị.

Cách ngăn ngừa nhiễm trùng tiểu ở trẻ. How can I help prevent a UTI in my child?

Bạn có thể hỗ trợ ngăn ngừa nhiễm trùng ở trẻ nếu bạn:

• Chắc chắn con được uống nhiều nước.
• Dạy trẻ phải đi tiểu hết nước tiểu mỗi khi mắc tiểu.
• Đối với bé gái nên vệ sinh từ trước ra sau (tránh vi khuẩn vùng hậu môn xâm nhập đường tiểu) mỗi lần đi tiểu.
• Đảm bảo rằng con bạn không bị táo bón.

Điểm then chốt cần quan tâm đối với nhiễm trùng tiểu ở trẻ em. Key points about a UTI in children

• Nhiễm trùng tiểu là tình trạng viêm tại hệ tiết niệu- nơi tạo nước tiểu của cơ thể.
• Hầu hết nhiễm trùng đều có nguyên nhân từ vi trùng của đường tiêu hóa mà phổ biến nhất là  Escherichia coli (E. coli) bacteria.
• Nhiễm trùng tiểu thông thường không xảy ra ở trẻ < 5 tuổi. Trên 5 tuổi thì thường gặp ở bé gái.
• Nhiễm trùng tiểu gặp ở bé trai thường xảy ra bất kỳ lứa tuổi nào
• Trẻ không cắt bao quy đầu (Uncircumcised boys) thường có nguy cơ nhiễm trùng tiểu nhiều hơn trẻ đã được cắt bao quy đầu (circumcised boys).
• Triệu chứng thay đổi theo lứa tuổi.

Những bước tiếp theo (Next steps)

Một số hướng dẫn để có thể nhận được nhiều thông tin từ bác sĩ:

• Bạn cần biết nguyên nhân mỗi lần thăm khám.
• Trước khi thăm khám, viết tất cả câu hỏi bạn cần được tư vấn.
• Khi được thăm khám, viết tất cả các chẩn đoán mới , thuốc điều trị mới và những hướng dẫn cho trẻ.
• Hiểu tại sao bác sĩ kê đơn cho kháng sinh mới và có tác động hỗ trợ gì cho con cũng như các tác dụng phụ của thuốc.
• Hãy thắc mắc nếu phương pháp điều trị thay đổi.
• Hiểu rõ tại sao yêu cầu mỗi xét nghiệm và biết kết quả của mỗi xét nghiệm.
• Nếu trẻ có những cuộc hẹn kiểm tái khám (follow-up appointment), viết rõ thời gian và mục đích tái khám.
• Biết cách tiếp xúc với các chuyên gia. Rất quan trọng nếu bệnh không giảm và cần đặt câu hỏi cũng như xin lời khuyên từ các chuyên gia.

Nguồn : https://www.hopkinsmedicine.org/health/conditions-and-diseases/urinary-tract-infections/urinary-tract-infections-uti-in-children

ThS. Bs. Lâm Xuân Thục Quyên